De Nederlandse reisaanbieder Travelbird heeft eerder deze week uitstel van betaling aangevraagd. Acht jaar na de oprichting is het bedrijf bijna failliet. Waar ging het mis? Het bedrijf is slachtoffer geworden van de eigen groei en een koper zag op het laatste moment af van een deal.
Zoals elke startup begint het bij Travelbird met een goede dosis enthousiasme en een heel eigen strategie voor de reismarkt. In een interview met het Financieele Dagblad in 2015 zegt oprichter Symen Jansma: “Het kennen en begrijpen van de klant en het weten waar reizigers naar op zoek zijn. Zolang we daar elke dag nog beter in worden, zie ik geen bedreigingen voor ons bedrijf.”
Het gaat Travelbird lang voor de wind. De dagelijkse selectie van speciale, opvallende reizen slaat aan bij een groep reizigers die zich wil laten verrassen met onbekendere bestemmingen. De onderneming groeit hard qua omzet en werknemers.
Winst maakt het bedrijf niet, maar ook dat gloort aan de horizon. 2018 moet het jaar worden dat Travelbird zwarte cijfers schrijft. In plaats daarvan staat het aan de rand van de afgrond.
‘Eigenlijk is het nog nooit zo goed gegaan’
“Het is treurig”, aldus Travelbird-woordvoerder Jan Driessen tegen techwebsite Sprout. “En wrang. Uitgerekend nadat we in de eerste helft van dit jaar zwarte cijfers hebben geschreven op een omzet van 150 miljoen euro en op weg waren naar winst over heel 2018. Eigenlijk is het nog nooit zo goed gegaan.”
Helemaal uit de lucht vallen, komt het nieuws niet. De afgelopen dagen klaagden reizigers die via Travelbird geboekt hadden dat ze bij aankomst in hun hotel te horen kregen dat de rekening nog niet was voldaan. Zij moesten dus nogmaals betalen voor een accommodatie die ze dachten al helemaal geregeld te hebben.
Travelbird was lang verliesgevend. De startup was te lang gefocust op groei en niet op winstgevendheid. Dat had tot consequentie dat banken geen reguliere leningen wilden verstrekken. Daarvoor moet je namelijk minstens drie jaar winstgevend zijn.
Wel werd het verlies de laatste jaren snel kleiner, zeker na een flinke reorganisatie in 2015. Toen schrapte het bedrijf honderd banen en trok het zich terug uit vijf landen.
Vakantie in eigen land
Juist omdat de zomer zo warm was, bleven veel mensen in eigen land. De boekingen bij Travelbird vielen daarom tegen. Dat leidde weer tot een te kleine pot met werkkapitaal, zegt geldschieter Lars van 't Hoenderdaal tegen Sprout. "Je kan niet ongebreideld het geld van een reiziger uitgeven aan niet-reiskosten. Je bent groot, er staat veel cash op de rekeningen, maar dat is vooral van reizigers die hun reis nog moeten genieten.”
De investeerder, die Travelbird 5 miljoen euro leende tegen een aanzienlijke rente, baalt van het gebrek aan geldschieters die bereid zijn risicokapitaal te verstrekken aan bedrijven zoals Travelbird.
Tot laat op dinsdagavond hield Travelbird nog hoop op een overname door een 'strategische koper', zoals Van 't Hoenderdaal het noemt. Die deal ketste op het laatste moment af. Volgens het Financieele Dagblad gaat het om de Britse branchegenoot Secret Escapes die ook actief is in Nederland en België. Die zou 'in één klap dominant zijn geworden in de Benelux' met de aankoop van Travelbird en zijn klantenbestand.
Grillige groei
Travelbird ontving in zijn geschiedenis meerdere investeringen van Rocket Internet, de investeringstak van de Zalando-oprichters. De broertjes Samwer kregen een belang van ruim 25 procent in hun handen voor een bedrag van 31,6 miljoen euro.
De groei van Travelbird verliep grillig, zo schetst het FD: "Personeel had het gevoel dat er continu op ze gelet werd. Ontslag was aan de orde van de dag. In 2014 betrok het bedrijf met 300 werknemers twee van vijf gehuurde panden op de Keizersgracht (...). Het jaar daarop nam Travelbird op sommige dagen wel veertig mensen aan, om daarna in een half jaar tijd weer 300 van de 700 werknemers te ontslaan."